Sevdiğiniz Kokunun Notalarını Biliyor musunuz?????

 

Ergenlik dönemimde okuduğum bir çok romanın baş kahramanı kadınların hemen hepsinin sürekli kullandıkları bir parfümü olurdu. Ve o rüya kadınların, gelip gittiği mekan, yürüyerek geçtiği yol veya dokunduğu eşya parfümüyle attığı imzadan hemen anlaşılıverirdi……

Gençlik dönemimde ise “magazin dergilerinde” sahneye çıkarken bir şişe parfüm boşaltan assolist haberleri vardı…..

Bu şehir efsaneleriyle geçen ergenliğim ve gençliğimde hep imzamın olacağı bir parfümün hayaliyle yaşadım. Heyhat, öyle bir parfüm yokmuş benim için…..

Çünkü bir değil birçok parfüm var beğendiğim.  Sanırım biraz maymun iştahlıyım ya da kendimi ömrü boyunca bir tek parfüme mahkum etmeyecek kadar yenilik meraklısıyım…….

Önceleri deodorant kullanımıyla başladı koku yolculuğum, daha sonra deodorant gazlarının ozon tabakasına zarar verdiği haberleriyle deodoranttan “çakma” parfümlere geçtim ve en sonunda gerçek parfümlerle tanıştım. Ancaaaak kendime en uygun parfümü bulana kadar; “etkili ve havalı bulduğum birisi kullandığı” için aldığım ama kişiliğime hiç mi hiç uymayan, beğenmediğim hatta kokusunu hissedince midemin bulandığı parfümleri bile kullandım geçmişte……

 

 

 

Parfümler, tıpkı şarkılar gibi duygularımızı etkiliyor ve notalardan oluşuyor. Parfümörler, besteciler gibi çeşitli koku notalarından yeni parfümler keşfediyorlar.

Parfümün içeriğini oluşturan her tekil koku unsuruna nota deniyor, bu notalar parfüm kokusunun açılma ve etkileme aşamalarını belirliyor. Kokular üst, orta ve alt notalar şeklinde yayılıyor.

Üst “Tepe” Nota (Top Note): Parfümü kokladığımızda ilk algılanan duygu, çarpıcı rüzgar gibi. Bu uçucu etki 5-10 dakika sürüyor. Bu yüzden parfüm alırken hissettiğimiz ilk kokuya aldanarak karar vermememiz gerektiği uyarısını yapıyor parfümörler.

Turunçgiller (portakal, mandalina, greyfurt, limon, bergamut), Armut, siyah frenk üzümü.

Orta “Kalp” Nota (Heart Note): Üst notanın etkisinin geçmesiyle parfümün karakteristik özelliğini hissettiren “kalp notası” ortaya çıkıyor, kalıcılığı 5-30 dakika. “Kokunun tene  yerleşmesi” olarak tanımlanıyor.

Genellikle çiçek kokuları, yasemin, gül çeşitleri, portakal çiçeği, zambak, menekşe, manolya, iris, orkide, frezya,  hanımeli, leylak, sümbül, gardenya, osmanthus, ylang ylang gibi.

Alt “Dip” Nota (Base Note): Parfümün kalıcılığını ve gerçek kişiliğini belirleyen “dip nota” etkisi ise 6-8 saat sürebildiği gibi gün boyu da hissedilebiliyor.

Baharatlar (safran, tarçın, zencefil, karanfil, biber), vanilya, amber, tonka fasulyesi, paçuli, silhat, misk, çikolata, pralin ve sandal ağacı, vetiver,  musk gibi odunsu tütsü kokuları.....

 

 

 

Klasik, çağdaş, zamanla sınırlı kalmayan, romantik, zarif,  seçkin, gizemli, sofistike, çekici, doğal, canlı, dinamik, ferah, feminen, çekici, enerjik, ışıltılı, baş döndürücü, büyüleyici, hipnotize edici, sihirli, efsanevi, coşkulu, iyimser, içten, hayata aşık, cıvıl cıvıl, eşsiz, lüks, sofistike gibi tanımları yapılan parfüm notalarını çiçeksi (floral), oryantal, yeşil “taze” (fresh) ve odunsu (woody) başlıklarıyla sınıflandırıyorlar.

Parfüm kokusu kişiden kişiye, tenden tene değişebiliyor, vücudumuzun hormonal özellikleri, beslenme tercihlerimiz ile parfümler karıştığında yayılan koku farklılaşabiliyor.

Bilerek ya da bilmeyerek beğendiğim, beni özel hissettiren  her kokunun üst notasında “siyah frenk üzümü ve armut”, orta notasında “yasemin”, dip  notasında ise “vanilya” mutlaka oluyor…..

 

 

 

Bir hekim olarak bir kaç tıbbi satır eklemesem olmaz……

Koklama genellikle yeni bir kokunun dikkat çekmesi halinde görülen yarı refleks bir yanıt. Kokunun algılanabilmesi için herhangi bir cisimden çıkan koku moleküllerinin koku reseptörlerinden başlayıp koku duyusu merkezine kadar götüren koku sinirimizin ismi ise Olfactorius.

Cinsiyetimiz, çocukluğumuzun geçtiği çevre,  yaşadığımız olaylar,  deneyimlerimiz, geleneksel özelliklerimiz, yaşımız olfaktör hedonimizi  (koku alma hazzı) etkileyebiliyor ve olfaktör keskinlik her insanda farklı, koku molekülleri konusunda eğitim almış parfümörler beş binin üzerinde değişik çeşit koku molekülünü ayırt edebiliyorlar.

Beş duyumuzdan biri olan koku alma duyumuz 24 saat kesintisiz çalıştığı için gece yarısı pişen bir kurabiye kokusu ile uyanabiliyoruz…..

Linda Brown Buck ve Richard Axel, kokunun nasıl tanınıp hatırlandığının ortaya çıkarılmasına yönelik olfaktor sistem çalışmaları nedeniyle 2004 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülüne (Nobel Prize in Physiology or Medicine) layık görülmüşler…..

 

 

 

İbn-i Sina’nın 11. yüzyılda damıtma yoluyla gülsuyunu keşfinden sonra “damıtma” teknolojisi önemli bir şekilde batıdaki gelişmeleri etkilemiş, 14. yüzyılda önce “Macar Suyu” daha sonra Fransa’da hoş kokulu çiçeklerle yapılan üretimin zamanla sanayiye dönüşmesi ve 16. yüzyılda cam sanatının ilerlemesi parfümün gelişme sürecini hızlandıran önemli köşe taşları olmuş......

 

Günümüzde insanların giderek daha yakın mesafelerde bulundukları çalışma ortamlarında iletişim içindeler.

 

Çevrelerindeki insanları kötü kokularıyla rahatsız etmeme sorumluluğu ve kişisel bakımın alışkanlıktan öte “medeni bir gereklilik” olması temiz ve ferahlatıcı bir parfüm kullanma ihtiyacını  artırmaya devam ediyor…….